Początki tradycji operowych na polskim dworze królewskim sięgają czasów panowania Zygmunta III Wazy, a to za sprawą muzycznych zainteresowań jego syna i następcy tronu – Władysława IV. Za czasów saskich popularność muzycznych przedstawień, zgodnie z zachodnimi wzorcami, znacznie wzrosła, apogeum zyskując za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Sceny teatralne istniały jednak nie tylko w stolicy. Kultura operowa kwitła także na dworach rodów magnackich, częstokroć utrzymujących własne kapele wokalno-instrumentalne i sale widowiskowe. W drugiej połowie XVIII wieku rodziny Sapiehów, Tyzenhauzów, Ogińskich, a przede wszystkim Radziwiłłów tworzyły własne lokalne ośrodki kulturalne.
To właśnie na dworze księcia Radziwiłła w Nieświeżu w 1784 roku, z okazji przyjazdu króla Stanisława Augusta, zrealizowano jedną z pierwszych polskich oper. Była to trzyaktowa śpiewogra pod wdzięcznym tytułem Agatka, czyli przyjazd pana. Libretto przygotował Maciej Radziwiłł, natomiast autorstwo utrzymanej w stylu galant muzyki przypisuje się nieświeskiemu kapelmistrzowi Janowi Dawidowi Hollandowi, choć badacze wskazują niekiedy także na innego radziwiłłowskiego kapelmistrza – Alessandra Danesiego.
Miłosna historia rozgrywa się w wiejskim środowisku, gdzie o rękę tytułowej bohaterki starają się ukochany Agatki – Antek Całka oraz Antek Gajdak, wspierany przez podstarościego Pijaszkę. Intrygę rozwiązuje dopiero przyjazd dobrego pana, który sprawiedliwie rozsądza spór. Całości przyświecają oświeceniowe idee społecznego ładu, zakładającego odpowiedzialną i pełną zrozumienia dla obowiązującego porządku postawę przedstawicieli różnych stanów. O nośności tematu i sukcesie przedstawienia mogą świadczyć nie tylko zachowane w kronikach świadectwa ogromnej liczby chętnych do obejrzenia premiery przedstawienia, ale także, a może przede wszystkim fakt, że już w kolejnym roku dzieło zostało wystawione w Warszawie, a później również we Lwowie.

Patronem medialnym Festiwalu jest Onet.

OBSADA
AGATKA Julita Mirosławska
ANTEK CAŁKA Sylwester Smulczyński
PLOCIUCHOWA Dorota Lachowicz
PIJASZKO Piotr Kędziora
DBALSKI Witold Żołądkiewicz
WALENTY Piotr Chwedorowicz
ANTEK GAJDAK Robert Szpręgiel
STACH Jakub A. Grabowski
MACIEK Grzegorz Żołyniak
PAN Bogdan Śliwa

Zespół Instrumentów Dawnych Polskiej Opery Królewskiej CAPELLA REGIA POLONA
DYRYGENT Marek Toporowski