Od najdawniejszych czasów muzyka stanowiła integralną część mszy świętej – centralnej liturgii Kościoła zachodniego. Początkowo występowała w postaci śpiewów chorałowych, następnie przybrała kształt kunsztownych opracowań wielogłosowych, aż wreszcie rozbudowanych kompozycji wokalno-instrumentalnych. Szczególny rozkwit rodzimej muzyki sakralnej nastąpił za czasów królów z dynastii Wazów, co musiało znajdować wyjątkowy wyraz podczas ważnych uroczystości kościelnych. Do takich niewątpliwie należało święto Ofiarowania Pańskiego. We wprowadzonej przez sobór trydencki w 1570 roku nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego święto znane było jako Festo purificationis, zaś w polskiej tradycji do dziś powszechnie funkcjonuje jako święto Matki Bożej Gromnicznej. Na program koncertu składają się dzieła wiodących kompozytorów kształtujących repertuar Rzeczpospolitej XVII wieku. Ułożone w porządku odzwierciedlającym muzyczną sferę uroczystej liturgii dają obraz wyrafinowania mszy wieńczącej radosny okres Bożego Narodzenia.
Części stałe zaczerpnięte zostały z Missa Sancta Anna Marcina Mielczewskiego, kompozytora w XVII wieku okrytego sławą nie tylko w Polsce, ale w całej Europie. Msza oparta na melodii popularnej wówczas pieśni O Maryja cna dziewica jest przeznaczona na sześciogłosowy chór, coro capella o takim samym składzie oraz zespół instrumentalny. Odtworzenie muzycznego przebiegu całego obrzędu wymaga także doboru odpowiednich propriów, a więc utworów ułożonych do tekstów właściwych dla danego święta. Procesyjnemu wejściu przy blasku świec wtórować będzie wywiedzione z chorałowej melodii ośmiogłosowe Lumen ad revelationem Giovanniego Francesca Aneria, a jako introit zabrzmi dziesięciogłosowe Ave Maria Asprilia Pacellego. Obydwaj Włosi pełnili funkcję maestro di capella na dworach polskich władców i wnieśli do polskiej praktyki muzycznej najnowsze techniki kompozytorskie rodem z Italii. Pierwszym rodzimym kompozytorem, który wdrożył stile moderno w swojej twórczości był Mikołaj Zieleński. Ofertorium i komunia pochodzą z jego słynnego zbioru wydanego w Wenecji w 1611 roku. Nie zabraknie także ustępów instrumentalnych polskich kapelmistrzów – Franciszka Liliusa czy Adama Jarzębskiego, a także pełnych dostojeństwa tradycyjnych fragmentów chorałowych.


◆ PROGRAM ◆
PROCESJA ZE ŚWIECAMI
Giovanni Francesco Anerio (1569-1630) – Lumen ad revelationem [a 8]
INTROIT
Asprilio Pacelli (1570-1623) – Ave Maria [a 10]
INTONACJA
Franciszek Lilius (zm. 1657) – Toccata
KYRIE I GLORIA
Marcin Mielczewski (zm. 1651) – Missa Sancta Anna [a 12]
GRADUAŁ
Chorał – Suscepimus Deus
CREDO
Marcin Mielczewski (zm. 1651) – Missa Sancta Anna [a 12]
OFIAROWANIE
Mikołaj Zieleński – Felix namque es [a 8]
PREFACJA
Chorał – Vere dignum et iustum est
SANCTUS
Marcin Mielczewski (zm. 1651) – Missa Sancta Anna [a 12]
PODNIESIENIE
Adam Jarzębski (zm. 1648/49) – Concerto [a 2]
AGNUS DEI
Marcin Mielczewski (zm. 1651) – Missa Sancta Anna [a 12]
KOMUNIA
Mikołaj Zieleński – Responsum accepit (a voce sola)
PO KOMUNII
Tarquino Merula (1590/95-1665) – Nigra sum (a voce sola con violino)
Chorał – Ite missa est
Franciszek Lilius (zm. 1657) – Jubilate Deo omnis terra [a 11]


◆ WYKONAWCY ◆
JULITA MIROSŁAWSKA ⎮ sopran
JOANNA TALARKIEWICZ ⎮ mezzosopran
ŁUKASZ KÓZKA ⎮ tenor
ALEKSANDER REWIŃSKI ⎮ tenor
MIKOŁAJ ZGÓDKA ⎮ tenor
PIOTR CHWEDOROWICZ ⎮ bas
ZESPÓŁ WOKALNY POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ
ZESPÓŁ INSTRUMENTÓW DAWNYCH POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ CAPELLA REGIA POLONA
JAKUB SZAFRAŃSKI ⎮ przygotowanie Zespołu Wokalnego
JAKUB BURZYŃSKI ⎮ dyrygent