W twórczości współczesnych kompozytorów nierzadko dostrzec można inspiracje muzyką dawną. W takim nurcie utrzymane są Trzy utwory w dawnym stylu Henryka Mikołaja Góreckiego z 1963 roku. Stanowią one odpowiedź na żartobliwy zarzut Tadeusza Ochlewskiego, jakoby w muzyce Góreckiego brakowało melodii. Może się wydawać, że niewielki cykl nawiązujących do renesansu miniatur nie pasuje do awangardowej postawy reprezentowanej w latach 60. przez kompozytora. Jednak przez liryczne przebiegi i nawiązania do żywiołowego tańca przebija się usilnie podkreślany walor brzmieniowy, tak charakterystyczny dla indywidualnego stylu Góreckiego.
Do dawnej tradycji nawiązywał także Roman Palester. W poszukiwaniu tematów sięgnął do najważniejszego polskiego zabytku renesansowej muzyki instrumentalnej – Tabulatury Jana z Lublina. Starym melodiom nadał nowy kontekst brzmieniowy, harmoniczny i rytmiczny, układając z nich wewnętrznie skontrastowane Concertino. Dyskretne brzmienie klawesynu w połączeniu z solistycznie traktowanymi instrumentami dodatkowo przywołuje atmosferę dawnych czasów. Zupełnie inne inspiracje towarzyszyły Palestrowi podczas komponowania utrzymanych w technice dodekafonicznej Wariacji na orkiestrę. Jednak sama idea wariacyjnego opracowywania kolejnych przeprowadzeń głównego tematu sięga średniowiecza, więc i tu tradycja spotyka się z nowoczesnością.
Długą historię ma także praktyka zestawiania skontrastowanych pod względem rytmicznym tańców, z której w baroku wykształciła się forma suity. W sposób szczególny gatunek ten wykorzystał Witold Lutosławski w nawiązującej do polskiego folkloru Małej suicie. Ludowa mądrość zaklęta zostaje w prostym, ale jakże finezyjnym brzmieniu żywiołowych i lirycznych fragmentów. Trudno się zatem dziwić, że tak efektowna stylizacja niezmiennie wzbudza zachwyt publiczności.
◆PROGRAM ◆
• Henryk Mikołaj Górecki (1933-2010)
Trzy utwory w dawnym stylu
• Roman Palester (1907-1989)
Wariacje na orkiestrę kameralną
Concertino per clavicembalo e dieci strumenti
I. Intrada / II. Aria / III. Danza / IV. Intermezzo / V. Tema con variazioni / VI. Rondo
• Witold Lutosławski (1913-1994)
Mała suita
Fujarka / Hurra Polka / Piosenka / Taniec
◆ WYKONAWCY ◆
KRZYSZTOF GARSTKA ⎮ klawesyn
ORKIESTRA POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ
DAWID RUNTZ ⎮ dyrygent
|