Bohaterem kolejnej retrospektywy 12. MFF Nowe Horyzonty będzie Dušan Makavejev – legenda europejskiej kontestacji filmowej, skandalista, nowofalowiec, mistrz politycznej groteski. Jego filmy były często uznawane za zbyt śmiałe obyczajowo i zakazywane przez cenzurę, zaskakiwały anarchistycznym nastrojem
i eksperymentalną formą. Makavejev to twórca ponadczasowych alegorii, wyśmiewających i oskarżających faszyzm oraz komunizm.
Jego pierwsze filmy pełnometrażowe, alegoryczne, formalnie inspirowane Brechtem i Godardem: Człowiek nie jest ptakiem (1966), Miłosny przypadek, czyli tragedia telefonistki (1967) i Bezbronna niewinność (1968) zelektryzowały krytykę, były anarchistyczną wizją socjalistycznego Wschodu. Skłonność do radykalnego eksperymentu i braku politycznej poprawności była też cechą późniejszego kina Makavejeva. W 1968 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych na stypendium Fundacji Forda. Zajmował się tam postaciami pioniera psychoanalizy Wilhelma Reicha i jego amerykańskich uczniów. Zgromadzone materiały dokumentalne wykorzystał w filmie – polityczno-seksualnej alegorii, rozgrywającej się
we współczesnym Belgradzie. Nagrodzone specjalnym wyróżnieniem jury i nagrodą krytyków FIPRESCI na festiwalu w Berlinie, W.R.: Tajemnice organizmu wywołały skandal, w Jugosławii cenzura zakazała ich wyświetlania, reżyser aż do późnych lat 80. stał się w ojczyźnie persona non grata.
Złą sławę Makavejeva ugruntował zrealizowany na emigracji w Kanadzie, uznany za pornograficzny, film Sweet Movie (1974). W 1981 roku reżyser nakręcił swój największy przebój kasowy Czarnogóra, czyli perły i wieprze, w którym komentarzowi politycznemu i formalnym eksperymentom towarzyszyła historia gospodyni domowej, mierzącej się z seksualną rewolucją. The Coca-Cola Kid (1985) to kolejna międzynarodowa produkcja Makavejeva, jak zwykle ekscentryczne, satyryczne i nie wolne od erotyki spojrzenie na współczesny świat biznesu.
|