W dniu obchodów 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim Artyści Polskiej Opery Królewskiej zapraszają na wyjątkowy koncert, podczas którego zabrzmią pieśni austriackiego kompozytora żydowskiego pochodzenia – Viktora Ullmanna (1898-1944). Urodzony 125 lat temu w Cieszynie twórca w wieku 11 lat przeniósł się z matką do tętniącego życiem kulturalnym Wiednia. Tam też uczęszczał na seminaria do słynnego Arnolda Schönberga, którego rekomendacja pomogła mu rozpocząć karierę muzyczną w Nowym Teatrze Niemieckim w Pradze. Pracował jako korepetytor, chórmistrz i dyrygent, a jednocześnie rozwijał swój warsztat kompozytorski, zyskując uznanie krytyków i publiczności.
W 1942 podzielił los setek tysięcy Żydów i został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Terezinie. Mimo tragicznego położenia nie ustawał w pracy twórczej. Wraz z innymi zesłanymi rozwijał życie kulturalne getta tak, że Terezin stał się symbolem heroicznej walki o godność człowieka, w której orężem była sztuka. Pochodzące z tego okresu przejmujące pieśni Ullmanna łączą w sobie dojrzałość stylu kompozytorskiego z użytkową formą. Muzyczne interpretacje poezji współwięźnia Hansa Güntera Adlera czy niezwykle ekspresyjne pieśni w jidysz potwierdzają to, co podkreślał sam Ullmann – że starania przetrzymywanych w obozie artystów w zakresie sztuki były współmierne do ich woli życia. 16 października 1944 roku kompozytor został skierowany transportem do Auschwitz-Birkenau i tam zamordowany. Jednak jego twórczość przetrwała, stając się znakiem pamięci o najczarniejszej karcie historii XX wieku i świadectwem siły ludzkiego ducha.


◆ PROGRAM ◆
Viktor Ullmann (1898-1944)
• Chinesische Lieder na głos i fortepian
Wanderer erwacht in der Herberge
Der müde Soldat
• Der Mensch und sein Tag op. 47. Dwanaście obrazów Hansa Günthera Adlera na baryton i fortepian
Gang in den Morgen
Gesang
Heimat
Der Liebsten
Blüten
In der Stube
Der Nachbar
Gebete
Im Walde
Verdämmern
Nacht
Stille
• Drei jiddische Lieder (Březulinka) op. 53 na głos i fortepian
Berjoskele
Margarithelech
A Mejdel in die Johren
• Trzy pieśni op. 37, słowa: Conrad Ferdinand Meyer na baryton i fortepian
Schnitterlied
Säerspruch
Die Schweizer
• Lieder der Tröstung na głos i trio smyczkowe, słowa: Albert Steffen
Tote wollen nicht verweilen
Erwachen zu Weihnachten
• Herbst na głos i trio smyczkowe, słowa: Georg Trakl

◆ WYKONAWCY ◆
DOROTA LACHOWICZ ⎮ mezzosopran
WITOLD ŻOŁĄDKIEWICZ ⎮ baryton
DAGMARA DUDZIŃSKA ⎮ fortepian
Trio Smyczkowe Polskiej Opery Królewskiej w składzie:
TOMASZ KULISIEWICZ ⎮ skrzypce
NATALIA GIDLEWSKA ⎮ altówka
ROBERT DACKO ⎮ wiolonczela